دیگ‌های آب داغ فولادی که راندمان و بهره‌وری بالاتری دارند از ورق‌ها و لوله‌های آلیاژی آتشخوار یکپارچه تولید می‌شوند. دیگ‌های فولادی به نسبت دیگ‌های چدنی عمر بیشتری دارند. این دیگ‌ها به دو صورت واتر تیوب (Water Tube) و فایر تیوب (Fire Tube) ساخته می‌شوند. در ادامه هرکدام از انواع دیگ آبگرم فولادی را به‌طور مجزا بررسی خواهیم کرد:
در سیستمهای گرمایش که انتقال حرارت به‌وسیله آب داغ جاری صورت می‌گیرد، برای تأمین انرژی گرمایشی نیاز به نصب دیگ آب گرم یا بویلر است تا گردش آب و در پی آن آزادسازی انرژی گرمایی صورت پذیرد. در این مقاله به بررسی دیگ‌های آب داغ، انواع آنها و کاربرد‌های‌شان خواهیم پرداخت.
دیگ آب گرم یکی از قطعات پر‌اهمیت و مهم در سیستمهای گرمایشی است. دیگ آب گرم که به بویلر هم معروف است، در واقع دستگاهی است که برای مصارف گرمایشی، آب گرم و داغ تولید می‌کند. دیگ آب داغ، دمای آب را بالا برده و وقتی که این دما به میزان مورد نظر رسید با کمک سیستم گردش آب، به نقاط موردنظر هدایت می‌کند تا با تبادل گرمایی، گرمایش و انرژی گرمایشی را به محیط منتقل کند. دیگ آب گرم با این روش به گرمایش محیط کمک می‌کند. البته دیگ‌های آب داغ علاوه بر سیستم گرمایش داخلی، در صنایع هم مفید فایده هستند و کاربرد‌های فراوانی دارند.
دیگ‌های آب گرم را به روش‌های مختلف و برحسب استاندارد‌های مختلفی دسته‌بندی می‌کنند. اما رایج‌ترین نوع دسته‌بندی دیگ‌های آب گرم به این صورت است که آنها را برحسب مواد اولیه به گروه دیگ‌های چدنی و دیگ‌های فولادی تقسیم می‌کنند. در ادامه به بررسی هر کدام از این دیگ‌ها و نقاط ضعف و قوت آنها می‌پردازیم:
دیگ‌های آب گرم چدنی از پره‌های چدنی ساخته شده‌اند. این پره‌ها در کارخانه‌ها ساخته می‌شوند و متناسب با نیاز ساختمان، تعداد مناسبی از آنها را برای هر محیط تهیه و در نهایت در همان محیط، آن را مونتاژ می‌کنند. پره‌های دیگ آب گرم چدنی شامل یک پره جلو، یک پره پشت و تعدادی پره میانی است. این تعداد پره‌ها بر حسب اندازه محیط و نیاز گرمایشی می‌تواند متغیر باشد. برای انتخاب دیگ چدنی مناسب هر محیط حتماً باید به مدل آن، ظرفیت گرمایی مورد نیاز، تعداد پره‌ها، قطر دهانه مشعل‌گیر، حجم محفظه احتراق، قطر دودکش، حداکثر دما و فشار مورد نیاز، ابعاد دیگ، و همین‌طور حجم آب‌گیری آن دقت کرد. البته امروزه این دیگ‌ها چندان رایج نیستند و کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرند.
دیگ‌های چدنی معایبی هم دارند که در ادامه آنها را هم ذکر خواهیم کرد.
دیگ‌های آب داغ فولادی که راندمان و بهره‌وری بالاتری دارند از ورق‌ها و لوله‌های آلیاژی آتشخوار یکپارچه تولید می‌شوند. دیگ‌های فولادی به نسبت دیگ‌های چدنی عمر بیشتری دارند. این دیگ‌ها به دو صورت واتر تیوب (Water Tube) و فایر تیوب (Fire Tube) ساخته می‌شوند. در ادامه هرکدام از انواع دیگ آبگرم فولادی را به‌طور مجزا بررسی خواهیم کرد:
بویلر واتر تیوب: در دیگ آب داغ فولادی نوع واتر تیوب، آب در داخل لوله‌ها در جریان می‌یابد و شعله‌ها اطراف لوله قرار می‌گیرند. این نوع از بویلر‌ها، تحمل فشار و همین‌طور راندمان کاری بالاتری دارند. این دیگ‌های آب گرم اخیراً بسیار محبوب شده‌اند و در همه جای دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرند.
بویلر فایر تیوب: در دیگ آب گرم فولادی نوع فایر تیوب، شعله داخل لوله‌ها قرار دارد و آبی که در خارج از لوله در جریان است را گرم می‌کند.
علاوه بر این دسته‌بندی که بر اساس متریال صورت گرفته و بسیار رایج است، دسته‌بندی دیگری نیز وجود دارد. این دسته‌بندی بر اساس تعداد مسیر‌هایی است که هوای گرم ناشی از سوختن مشعل داخل دیگ طی می‌کند تا وارد دودکش شود. انواع دیگ‌های بخار بر اساس تعداد عبور دود به این صورت است:
دیگ‌های آب گرم اولیه، تک‌پاس بودند. به این معنا که هوای گرم، مسیر دیگ را یک‌بار طی می‌کرد تا به دودکش برسد. البته این بویلر‌های اولیه از رده خارج شده‌اند و دیگر کاربرد ندارند.
در بویلر‌های دوپاس، هوای داغی که از شعله‌های مشعل به دست آمده باید دو بار از دیگ عبور کند تا وارد دودکش شود.
در بویلر‌های سه‌پاس، هوای داغ تولیدشده از شعله‌های مشعل باید سه بار از دیگ عبور کند تا به دودکش برسد. دیگ بخار سه‌پاس از بین همه مدل‌های این دسته‌بندی راندمان و بهره‌وری بالاتری دارد. البته این راندمان گرمایشی به طراحی صحیح و میزان سطح انتقال حرارت این بویلر نیز ارتباط مستقیم دارد.
در این بویلر‌ها، هوای داغ باید یک بار مسیر لوله را تا انتهای کوره طی کند و زمانی که به انتهای مسیر و بن‌بست محدب شکل انتهای کوره رسید، از اطراف به سمت جلو بر‌گردانده می‌شود. البته در حین طی مسیر، مقدار قابل توجهی از حرارت هوا به پاس
دیگ‌های آب داغ فولادی که راندمان و بهره‌وری بالاتری دارند از ورق‌ها و لوله‌های آلیاژی آتشخوار یکپارچه تولید می‌شوند. دیگ‌های فولادی به نسبت دیگ‌های چدنی عمر بیشتری دارند. این دیگ‌ها به دو صورت واتر تیوب (Water Tube) و فایر تیوب (Fire Tube) ساخته می‌شوند. در ادامه هرکدام از انواع دیگ آبگرم فولادی را به‌طور مجزا بررسی خواهیم کرد:
در سیستمهای گرمایش که انتقال حرارت به‌وسیله آب داغ جاری صورت می‌گیرد، برای تأمین انرژی گرمایشی نیاز به نصب دیگ آب گرم یا بویلر است تا گردش آب و در پی آن آزادسازی انرژی گرمایی صورت پذیرد. در این مقاله به بررسی دیگ‌های آب داغ، انواع آنها و کاربرد‌های‌شان خواهیم پرداخت.
دیگ آب گرم یکی از قطعات پر‌اهمیت و مهم در سیستمهای گرمایشی است. دیگ آب گرم که به بویلر هم معروف است، در واقع دستگاهی است که برای مصارف گرمایشی، آب گرم و داغ تولید می‌کند. دیگ آب داغ، دمای آب را بالا برده و وقتی که این دما به میزان مورد نظر رسید با کمک سیستم گردش آب، به نقاط موردنظر هدایت می‌کند تا با تبادل گرمایی، گرمایش و انرژی گرمایشی را به محیط منتقل کند. دیگ آب گرم با این روش به گرمایش محیط کمک می‌کند. البته دیگ‌های آب داغ علاوه بر سیستم گرمایش داخلی، در صنایع هم مفید فایده هستند و کاربرد‌های فراوانی دارند.
دیگ‌های آب گرم را به روش‌های مختلف و برحسب استاندارد‌های مختلفی دسته‌بندی می‌کنند. اما رایج‌ترین نوع دسته‌بندی دیگ‌های آب گرم به این صورت است که آنها را برحسب مواد اولیه به گروه دیگ‌های چدنی و دیگ‌های فولادی تقسیم می‌کنند. در ادامه به بررسی هر کدام از این دیگ‌ها و نقاط ضعف و قوت آنها می‌پردازیم:
دیگ‌های آب گرم چدنی از پره‌های چدنی ساخته شده‌اند. این پره‌ها در کارخانه‌ها ساخته می‌شوند و متناسب با نیاز ساختمان، تعداد مناسبی از آنها را برای هر محیط تهیه و در نهایت در همان محیط، آن را مونتاژ می‌کنند. پره‌های دیگ آب گرم چدنی شامل یک پره جلو، یک پره پشت و تعدادی پره میانی است. این تعداد پره‌ها بر حسب اندازه محیط و نیاز گرمایشی می‌تواند متغیر باشد. برای انتخاب دیگ چدنی مناسب هر محیط حتماً باید به مدل آن، ظرفیت گرمایی مورد نیاز، تعداد پره‌ها، قطر دهانه مشعل‌گیر، حجم محفظه احتراق، قطر دودکش، حداکثر دما و فشار مورد نیاز، ابعاد دیگ، و همین‌طور حجم آب‌گیری آن دقت کرد. البته امروزه این دیگ‌ها چندان رایج نیستند و کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرند.
دیگ‌های چدنی معایبی هم دارند که در ادامه آنها را هم ذکر خواهیم کرد.
دیگ‌های آب داغ فولادی که راندمان و بهره‌وری بالاتری دارند از ورق‌ها و لوله‌های آلیاژی آتشخوار یکپارچه تولید می‌شوند. دیگ‌های فولادی به نسبت دیگ‌های چدنی عمر بیشتری دارند. این دیگ‌ها به دو صورت واتر تیوب (Water Tube) و فایر تیوب (Fire Tube) ساخته می‌شوند. در ادامه هرکدام از انواع دیگ آبگرم فولادی را به‌طور مجزا بررسی خواهیم کرد:
بویلر واتر تیوب: در دیگ آب داغ فولادی نوع واتر تیوب، آب در داخل لوله‌ها در جریان می‌یابد و شعله‌ها اطراف لوله قرار می‌گیرند. این نوع از بویلر‌ها، تحمل فشار و همین‌طور راندمان کاری بالاتری دارند. این دیگ‌های آب گرم اخیراً بسیار محبوب شده‌اند و در همه جای دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرند.
بویلر فایر تیوب: در دیگ آب گرم فولادی نوع فایر تیوب، شعله داخل لوله‌ها قرار دارد و آبی که در خارج از لوله در جریان است را گرم می‌کند.
علاوه بر این دسته‌بندی که بر اساس متریال صورت گرفته و بسیار رایج است، دسته‌بندی دیگری نیز وجود دارد. این دسته‌بندی بر اساس تعداد مسیر‌هایی است که هوای گرم ناشی از سوختن مشعل داخل دیگ طی می‌کند تا وارد دودکش شود. انواع دیگ‌های بخار بر اساس تعداد عبور دود به این صورت است:
دیگ‌های آب گرم اولیه، تک‌پاس بودند. به این معنا که هوای گرم، مسیر دیگ را یک‌بار طی می‌کرد تا به دودکش برسد. البته این بویلر‌های اولیه از رده خارج شده‌اند و دیگر کاربرد ندارند.
در بویلر‌های دوپاس، هوای داغی که از شعله‌های مشعل به دست آمده باید دو بار از دیگ عبور کند تا وارد دودکش شود.
در بویلر‌های سه‌پاس، هوای داغ تولیدشده از شعله‌های مشعل باید سه بار از دیگ عبور کند تا به دودکش برسد. دیگ بخار سه‌پاس از بین همه مدل‌های این دسته‌بندی راندمان و بهره‌وری بالاتری دارد. البته این راندمان گرمایشی به طراحی صحیح و میزان سطح انتقال حرارت این بویلر نیز ارتباط مستقیم دارد.
در این بویلر‌ها، هوای داغ باید یک بار مسیر لوله را تا انتهای کوره طی کند و زمانی که به انتهای مسیر و بن‌بست محدب شکل انتهای کوره رسید، از اطراف به سمت جلو بر‌گردانده می‌شود. البته در حین طی مسیر، مقدار قابل توجهی از حرارت هوا به پاس