یکی از دغدغه‌های همیشگی مدیران ساختمان‌ها و برج‌ها تامین آب گرم مصرفی اهالی ساختمان‌ به صورت همیشگی و بدون کمبود میباشد و این چالش در فصول سرد سال و با توجه به افزایش مصرف آب گرم به مسئله‌ای جدی تبدیل می‌شود‌ . در این مواقع داشتن یک منبع آب گرم میتواند عامل مثبت مهمی در تامین مطمئن آبگرم باشد. این مسئله شرکت سرو انرژی کیا را بر آن داشت تا با بیانی صریح ، روان و به دور از هرگونه محاسبات ریاضی پیچیده به تشریح نحوه‌ی انتخاب صحیح یک منبع آب گرم(منبع کویل دار) برای داشتن همیشگی آب گرم و عدم کمبود آن در صورت مصرف اکثر افراد ساختمان، بپردازد.

منبع کویل دار (همان مخزن آب گرم)، مخزنی است جهت تامین آب گرم بهداشتی که از آب گرم یا بخار خروجی بویلر، برای گرم کردن آب سرد ورودی شهر استفاده می کند. این آب گرم یا بخار خروجی از بویلر، در داخل کویل حرارتی از چند شاخه لوله رفت و برگشتی گردش نموده و پس از تبادل حرارت با دیوار لوله های آن از کویل خارج می گردد. تبادل حرارت انجام شده باعث گرم شدن لوله (مسی، استیل، … ) شده در نهایت منجر به گرم شدن آب سرد خارج لوله که آن را احاطه کرده است می شود.(کویل ها از چند لوله رفت و برگشتی عمدتا مسی تشکیل شده که وظیفه ی آنها در همه جا به عنوان یک جسمی که آب گرم از طریق یک سیستم بسته در آن به گردش در آمده و باعث گرم شدن آب سرد میشود، میباشد.)
جنس منبع کویل دار عموما از ورق گالوانیزه می باشد اما در صورت استفاده از ورق سیاه (برای فشارهای بالاتر) داخل منابع را با پوشش اپوکسی می پوشانند. ضخامت ورق فولادی بکار رفته در منابع نیز بر حسب فشار کاری دستگاه، دمای کاری و ضریب خوردگی آب بر اساس استاندارد مخازن تحت فشار محاسبه می‌شود. این مخازن در دو نوع عمودی و افقی بر حسب محل نصب آنها بکار گرفته می‌شود.
برتری منابع کویل دار نسبت به دیگر دستگاه های تولید کننده آب گرم بهداشتی نظیر منابع دو جداره این است که فقط از یک بدنه استفاده شده و پس از بروز اشکالاتی مانند ترکیدگی و یا رسوب گرفتگی کاملا قابل تعمیر می‌باشند. ضمنا بخاطر وجود منبع اصلی انتقال حرارت (کویل) در داخل منبع، افت حرارتی آن بسیار کم می‌باشد.

و اما چگونه میتوان یک منبع آب گرم انتخاب کرد ؟؟؟
طبق مبحث ۱۶ مقررات ملی ساختمان ظرفیت ذخیره انواع منبع کویل دار، منبع دوجداره و منابع ذخیره آبگرم مصرفی برای واحد های مسکونی به شرح ذیل می باشد:
۱- آپارتمان تک خوابه: ۷۵ لیتر در ساعت
۲- آپارتمان دو خوابه: ۱۱۰ لیتر در ساعت
۳- آپارتمان سه خوابه: ۱۵۰ لیتر در ساعت
یکی دیگر از راه های انتخاب مخزن آب گرم، بدون هیچ محاسبه ای و با توجه به یکسری مفاهیم تجربی به قرار زیر میباشد:
حجم منبع معمولا بر حسب میزان تقاضای محل (اعم از منازل مسکونی، کارخانجات، استخرها و …) محاسبه می‌شود. به طور مثال در ساختمان ها معمولا به ازای هر واحد مسکونی 100 الی 150 لیتر مصرف در ساعت را در نظر می گیرند و این اعداد را در ضریب ذخیره، ضریب همزمانی و یا همان ضریب تقاضا ضرب می کنند. لازم به ذکر است که ضریب تقاضا؛ ضریبی است که که به دلیل همزمان نبودن استفاده افراد و وسایل از آب مصرفی (دوش ها ، دستشویی ها و …) در میزان مصرف ضرب می گردد. و همچنین درباره ضریب ذخیره باید دانست که منابع ذخیره آب در زمان استفاده، ممکن است در پیک بار، به شدت آب کم کنند و آب سرد جبرانی، وارد آنها شود که این آب سرد باعث سرد شدن کل منبع شده و حرارت دیگ، توان تامین گرمای مورد نیاز برای متعادل کردن حرارت را نخواهد داشت، به همین دلیل ضریبی به نام ضریب ذخیره منبع را در حجم مصرف بدست آمده ضرب می کنیم تا از یکنواختی درجه حرارت در زمان پیک مصرف اطمینان حاصل شود. این ضریب برای کاربری های مختلف، متفاوت است و برای استخر ها معمولا برابر با 1.2 در نظر گرفته می شود.
در خلاصه باید گفت برای هر واحد با در نظر گرفتن ضرایب تقاضا و ذخیره میتوان به اصل 16مقررات ملی ساختمان رجوع کرد و یا همان 100 الی 150 لیتر برای هر واحد را در نظر گرفت و یا به عبارت دیگر برای یک ساختمان 10 طبقه نیاز به یک منبع 1000 یا 1500 لیتری میباشد.

درجه حرارت مناسب آب
آب گرم مصرفی معمولا در 50 تا 60 درجه سانتی گراد به مصرف کننده می رسد ، در آشپزخانه های صنعتی یا رستوران ها این عدد تا 65 درجه سانتی گراد نیز بالا می رود . آب گرم مصرفی نباید در دمایی کمتر از 60 درجه سانتی گراد یا همان 140 درجه فارنهایت ذخیره شود.
دلیل این امر به وجود آمدن بیماری ناشی از وجود باکتری به نام لژیونلا است که ممکن است در درجه حرارت بین 20 تا 50 درجه سانتی گراد در منابع آبگرم و سیستم های تهویه هوا رشد کند.
این در حالی است که برای مکان هایی همچون مدارس ، کودکستان ها و بیمارستان ها درجه حرارت برای ایمنی بالاتر نباید بیشتر از 50 درجه سانتی گراد باشد.
باید ذکر کرد که آب گرم مصرفی می تواند در درجه حرارت بالاتری ذخیره گردد و برای رسیدن به درجه حرارت مورد نیاز ، آب گرم و آب سرد را با هم ترکیب کرد. همچنین با تولید آب گرم در درجه حرارت بالاتر می توان ظرفیت منابع را پایین تر آورد و با اضافه کردن آب سرد به آب گرم ظرفیت مورد نیاز را تولید کرد.
میزان آب گرم مصرفی واحد مسکونی و یا اداره بر اساس عادات انسان ها و تعداد مصرف کننده ها متفاوت است.
انتخاب نوع مخزن آبگرم یا همان منبع کویل دار(افقی و ایستاده)
انتخاب منابع کویل دار بر اساس محل مصرف و نوع مصرف به دو دسته کلی افقی و ایستاده تقسیم می شود. منابع کویل دار گاهی دارای یک کویل و بعضا دارای دو کویل حرارتی هستند. در انتخاب نوع منبع کویل دار، فضا و ابعاد موتورخانه مهمترین عامل می باشد و بسته به محدودیت های موتورخانه این منبع انتخاب می گردد.