دیگ یک مخزن تحت فشار (Pressure Vessel) است که آب را گرم (یا تبدیل به بخار) می‌کند. طبقه‌بندی دیگ‌ها به روش‌های مختلفی صورت می‌گیرد. ولی معمولاً بر اساس جنس انواع دیگ صورت می‌گیرد و ما بر این اساس مباحث را دنبال خواهیم کرد. شناخت دیگ ها ما را در تعمیرات و نگهداری موتورخانه کمک می کند. علاوه بر این انواع بویلر ها را بر اساس فشار کاری (کم فشار، میان فشار، پر فشار)، دمای کاری (دما پایین، دما متوسط و دما بالا)، نوع سوخت (گازسوز، گازوئیل‌سوز، مازوت‌سوز، چندگانه‌سوز )، نوع سیال عامل (بخار، آب داغ، آب گرم، روغن) و تعداد مسیرهایی که دود طول دیگ را طی می‌کند (دو، سه و چهار پاس) نیز دسته بندی می‌کنند که به اختصار به شرح آنها می‌پردازیم:

استانداردهای ASME و NFPA در ارتباط با دیگ‌ها، مخازن تحت فشار و سوخت به صورت زیر می‌باشد:

ASME Boiler and Pressure Vessel Codes (BPVC)

Section I-Rules for Construction of Power Boilers

Section IV-Rules for Construction of heating Boilers

Section VII-Recommended Rules for Core and Operation of Power Boiler

Section VIII- Pressure Vessels

Normal Fire Production Association (NFPA) Codes

NFPA- 30- Flammable and Combustible Liquids Codes

NFPA- 54- National Fuel Gas Codes

NFPA- 85- Boiler and Combustion system Hazords Code

طبقه‌بندی دیگ‌ها

دیگ ها را می توان از نقطه نظرهای مختلف بررسی و تقسیم بندی کرد.

طبقه‌بندی بر اساس جنس دیگ

دیگ‌های چدنی

جنس بدنه این دیگ ها از چدن آتش خوار است و چون به صورت قطعه قطعه یا پره پره تولید می گردد امکان تغییر ظرفیت حرارتی در آن وجود دارد و همچنین مونتاژ و جمع کردن آن در هر مکانی میسر می باشد. دیگ های چدنی به دلیل جنس چدنی آن در مقابل پوسیدگی و خوردگی مقاوم بوده و دارای عمر بالایی می باشد.

از معایب آن می توان به تحمل فشار پایین ۴ تا ۷ بار و همچنین قیمت بالاتر آن نسبت به دیگ های فولادی اشاره کرد. ظرفیت دیگ چدنی بین ۳۳۰۰۰ کیلو کالری بر ساعت تا ۱۳۰۰۰۰۰ کیلو کالری بر ساعت است.

دیگ‌های فولادی

این نوع دیگ‌ها برای فشارها و ظرفیت‌های حرارتی متوسط تا زیاد کاربرد دارند.

طبقه‌بندی بر اساس نوع سیال در لوله

دیگ‌های فولادی خود به دو نوع عمده آب در لوله (Water Tube) و آتش در لوله (Fire Tube) تقسیم می‌شوند.

دیگ‌های آب در لوله (واترتیوب Watertube)

این دیگ‌ها برای ظرفیت حرارتی (۱۳٫۰۰۰٫۰۰۰-۸۲ ,۸۰۰٫۰۰۰) Btu/h و فشارهای (۱۵۰-۹۰۰) psig و دبی بخار بیش از۱۵۰۰۰ Lb/hr  مورد استفاده قرار می‌گیرند. در مواردی که نیاز به تأمین فشارهای بالا می‌باشد. مثل نیروگاه‌های بخار از دیگ‌های آب درون لوله استفاده می‌شود. در این جا آب درون لوله‌ها جریان داشته و حرارت توسط شعله از خارج لوله‌ها به سیال داخل لوله‌ها که آب می‌باشد منتقل می‌شود و بخار تولید گردیده و به درام بالایی می‌رود و سپس در صرتی که نیاز باشد مجدداً توسط شعله فوق داغ (سوپر هیت) می‌شود و بیشتر در نیروگاه‌ها و صنایعی که نیاز به فشارهای زیاد بخار مورد نظر است کاربرد دارند.