امروزه گسترش استفاده از تفريحات آبی همچون استفاده از استخر باعث شده است تا مالکان ساختمان ها و میران سازمان ها و اماکن زیادی تعبیه و ساخت استخر، سونا و جکوزی را در طراحی های خود بگنجانند. به علاوه شنا به عنوان یک ورزش بسیار مناسب و لذت بخش برای کلیه افراد در سنین مختلف محسوب می شود. بر این اساس استخر، جکوزی و سونا، مجموعه ای از ابنیه، لوازم، تجهیزات و مکانی است برای نگهداری حجم معینی از آب پاکیزه و بهداشتی، که از آن به منظور شنا، آب درمانی و انجام سایر ورزش های آبی استفاده می شود.
امروزه گسترش استفاده از تفريحات آبی همچون استفاده از استخر باعث شده است تا مالکان ساختمان ها و میران سازمان ها و اماکن زیادی تعبیه و ساخت استخر، سونا و جکوزی را در طراحی های خود بگنجانند. به علاوه شنا به عنوان یک ورزش بسیار مناسب و لذت بخش برای کلیه افراد در سنین مختلف محسوب می شود. بر این اساس استخر، جکوزی و سونا، مجموعه ای از ابنیه، لوازم، تجهیزات و مکانی است برای نگهداری حجم معینی از آب پاکیزه و بهداشتی، که از آن به منظور شنا، آب درمانی و انجام سایر ورزش های آبی استفاده می شود.
در قدیم ساختمان استخر ها از تأسیسات ساده ای شامل لوله کشی های آب سرد ورودی، فاضلاب و لوله های تخلیه شونده و غیره بودند ولی امروزه با گسترش روز افزون تكنولوژی های تأسيساتی و فنی در ساخت و اجرای استخرهای آبی، شاهد ورود تجهیزات و تأسیسات منحصر به فردی می باشیم که کلیه خواسته های شناگران و مراجعین را تأمین می کند.
امروزه طراحی استخرهای شنا به صورتی است که آب ورودی به استخرها در دمای استاندارد باشند به نحوی که نه شناگران احساس ناخوشایندی داشته باشند و نه باعث کاهش تحرک بدنی آنها گردد. همچنين به منظور رعایت مسائل بهداشتی، با استفاده از فناوری های روز دنيا و با استفاده از تجهیزات مخصوص تصفیه ضدعفونی کننده آب، آلودگی های میکروبی دفع می شوند. از طرف دیگر، به منظور تصفیه مداوم آب، استفاده بهینه از آب و جلوگیری از اسراف این نعمت خدادادی و پرارزش از تجهیزات تصفیه و پمپاژ استفاده می شود.
واضح است که تفاوت اساسی استخرهای شنا با سایر منابع آبی مانند حوضچه ها و دریاچه های طبیعی در ابعاد و اندازه و کیفیت آب مصرفی آنها می باشند. همچنین، موقعیت مکانی و محل استقرار استخرهای شنا دارای محدودیت هایی است. به عنوان مثال در هنگام احداث و طراحی استخر باید از ساخت مجموعه های آبی در مجاورت کارخانه ها، موسسات صنعتی و کشاورزی خودداری نمود. استخرهای شنا برحسب نوع کاربری و معماری، موقعیت سازه استخر نسبت به زمین، جنس سازه استخر، سرپوشیده یا روباز بودن آن به گروه های مختلفی تقسیم بندی می شود. تأسیسات استخر های شنا بنا به کاربرد و محل استفاده آنها متفاوت است اما در اکثر استخر ها برای سیستم تأسیسات آن از موتورخانه استفاده می کنند.
با توجه به اینکه استخر ها انواعی دارند و بر اساس کاربری استخر باید تجهیزات مورد نیاز برای آن فراهم گردد، لزوم و اهمیت شناخت انواع استخر مشخص می شود. به عنوان مثال استخر ها اگر به صورت سرپوشیده و یا سرباز باشند نحوه استقرار و تجهیز موتورخانه آنها متفاوت است. یا به عنوان مثالی دیگر، در استخر های سرباز نیاز به سرمایش و گرمایش محیط نمی باشد و تنها تصفیه و گرمایش آب نیازمند سیستم های تأسیساتی است. این در حالی است که در استخر های سرپوشیده و در پارک های آبی سرپوشیده ، سیستم های سرمایش و گرمایش مناسب باید برای استخر انتخاب گردد و در موتورخانه استخر قرار گیرد. در صورت سرپوشیده بودن استخرهای شنا نیاز به تهویه سالن وجود دارد و سالن مورد استفاده باید در درجه حرارت مناسب و رطوبت مطلوب باشد. همچنین برای تأمین این درجه حرارت باید از وسایل سرمایشی و گرمایشی استفاده کرد که در این مقاله به بررسی این مسائل نمی پردازیم
بنا بر اهمیتی که در بالا به آن اشاره شد، در ادامه صرفاً به بیان برخی از انواع استخرها می پردازیم.
همان طور که از نام این استخر مشخص است این استخر، اﺳﺘﺨﺮى اﺳﺖ ﻛﻪ ﺻﺮﻓﺎً ﺑﺮاى اﺳﺘﻔﺎده شخصی یک مالک به همراه اﻋـﻀﺎی یک ﺧـﺎﻧﻮاده یا ﻣﻬﻤﺎﻧـﺎن ﺷﺨﺼﻰ کاربرد دارد.
اﻳﻦ اﺳﺘﺨﺮ ﻛﺎرﺑﺮد ﻋﻤﻮﻣﻰ ﺪارد. در واقع استخر عمومی به هر گونه اﺳﺘﺨﺮى گفته می شود ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﺪف اﻧﺘﻔﺎع ﻣﺎﻟﻰ ﻳﺎ ارائه ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻪ ﻋﻤﻮم اﻓﺮاد ﺟﺎﻣﻌـﻪ و ﻳـﺎ ﻗـﺸﺮ ﺧﺎﺻـﻰ از اﻓـﺮاد ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺳﺎﺧﺘﻪ می شود. از جمله می توان به اﺳﺘﺨﺮﻫﺎى مؤسسات، سازمان ها ﻳـﺎ ﻣﺮاﻛﺰ دوﻟﺘﻰ و ﺧﺼﻮﺻﻰ، ﻣﺪارس، مجتمع های ﻣﺴﻜﻮﻧﻰ، هتل ها و موارد مشابه اشاره کرد.
اﺳﺘﺨﺮﻫﺎى آﻣﻮزﺷﻰ ﻣﺨﺼﻮص ﺧﺮدﺳﺎﻻن، اﺳﺘﺨﺮﻫﺎى کم‌عمقی ﻫﺴﺘﻨﺪ که به منظور ﺷﻨﺎ و آﻣﻮزش رده های سنی پایین مورد استفاده ﻗﺮار می گیرند. طبیعی است که ﺣﻀﻮر اﻓﺮاد بزرگسال در اﻳﻦ اﺳﺘﺨﺮﻫﺎ صرفاً برای آﻣﻮزش و مراقبت است؛ ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺷﻨﺎﻛﺮدن اﻓﺮاد بزرگسال در اﻳﻦ اﺳﺘﺨﺮﻫﺎ ﻣﻤﻨﻮع اﺳﺖ.
اﺳﺘﺨﺮﻫﺎى ﺗﻔﺮﻳﺤﻰ ﺻﺮﻓﺎً ﺑﺮاى ﺗﻔﺮﻳﺢ و ﺳﺮﮔﺮﻣﻰ مورد استفاده ﻗﺮار می گیرند و ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در مکان‌های ﻣﺨﺘﻠﻔﻰ ﻧﻈﻴﺮ هتل‌ها و ﻣﺮاﻛﺰ ﺗﻔﺮﻳﺤﻰ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﻧﻴﺰ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ. اﻳﻦ اﺳﺘﺨﺮﻫﺎ از نظر اﺑﻌﺎد و اﻧﺪازه ﺗﺎﺑﻊ ﺿﻮاﺑﻂ و ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎى ﺧﺎﺻﻰ به جز ﻣﻴﺰان ﻋﻤﻖ آب نیستند. ازاین‌رو اﺳﺘﺨﺮﻫﺎى ﺗﻔﺮﻳﺤﻰ در شکل‌های ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎ ﺗﺠﻬﻴﺰات وﺳﺎﻳﻞ ﺗﻔﺮﻳﺤﻰ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﻃﺮاﺣﻰ و اﺣﺪاث می شوند.
ﺑﻪ اﺳﺘﺨﺮى اﻃﻼق می شود ﻛﻪ داراى ﻳک ﻳﺎ ﭼﻨﺪ ﺳﺮﺳﺮه ﻣﻌﻤﻮﻟﻰ، ﺗﻮﻧﻠﻰ (داﻻﻧﻰ) و ﻳﺎ ﺑﺎ ﺷﻴﺐ ﺗﻨﺪ ﺑﻪ اﻧﻀﻤﺎم ﺗﺠﻬﻴﺰات ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﮔﺮدش آب و ﻧﻴﺰ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻰ ﻣﺨﺘﺺ آن ﺑﺎﺷﺪ. ضوابط حاکم بر اﻳﻦ اﺳﺘﺨﺮﻫﺎ اﻏﻠﺐ ﻫﻤﺎن ﺿﻮاﺑﻂ اﺳﺘﺨﺮﻫﺎى ﺷﻨﺎى ﺗﻔﺮﻳﺤﻰ است.
این استخر ها داراى ﻃﺮح و ﺷﻜﻞ ویژه ای ﺑﻮده و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻳک دﺳﺘﮕﺎه ﻣﻮج ﺳﺎز در آنها به طور مصنوعی ﻣﻮج اﻳﺠﺎد می گردد.
واضح است که اﻳﻦ اﺳﺘﺨﺮ ﻫﺎ ﺑﺮاى ﻣﺴﺎﺑﻘﺎت ﻣﻠﻰ ﻳﺎ بین المللی و ﻧﻴﺰ ﺷﻨﺎى حرفه ای ﻛﺎرﺑﺮد دارد. ﻣﻘﺮرات، تمهیدات و ﺿﻮاﺑﻂ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ اﺳﺘﺨﺮﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﺮاى اﻧﺠﺎم ﻣﺴﺎﺑﻘﺎت در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ می شوند به گونه ای اﺳﺖ ﻛﻪ اﺳﺘﻔﺎده از این اﺳﺘﺨﺮ ﻫﺎ ﺑﺮاى ﺳﺎﻳﺮ ورزش های آﺑﻰ، ﻛﻤﺘﺮ امکان پذیر اﺳﺖ.
شیرجه از زﻳﺒﺎﺗﺮﻳﻦ رشته‌های ورزش آﺑﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎر اﺳﺘﺜﻨﺎﻳﻰ و ﺗﺨﺼﺼﻰ اﺳﺖ. در اﻳﻦ ورزش، ﺷﻨﺎﮔﺮان از ﺳﻜﻮﻫﺎ و ﻳﺎ تخته‌های شیرجه ای ﻛﻪ داراى ارﺗﻔﺎﻋﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ می باشند ﺑﻪ درون آب ﺷﻴﺮﺟﻪ می زنند. ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ اﻳﻦ ورزش در ﮔﺮوی ﻣﻴﺰان ﺗﻤﺮﻛﺰ ﺷﻴﺮﺟﻪ روﻧﺪه اﺳﺖ؛ تا حدی ﻛﻪ آراﻣﺶ و ﻧﻈﻢ ﻓﻀﺎ و ﻣﺤﻴﻂ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﻛﻤک ﺑﺰرﮔﻰ در اﺟﺮاى ﺣﺮﻛﺎت ﺳﺮﻳﻊ و ﭘﻴﭽﻴﺪه ﺷﻴﺮﺟﻪ روﻧﺪه ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد. بر این اساس، ورزش ﺷﻴﺮﺟﻪ و به خصوص ﻣﺴﺎﺑﻘﺎت آن، در ﻓﻀﺎى ﺑﺴﺘﻪ و قابل مدیریت و کنترل ﺑﺮﮔﺰار می شود.ﺷﻴﺮﺟﻪ ﺑﻪ دو ﺻﻮرت از روى تخته‌های ﭘﺮﺷﻰ و ﻳﺎ ﺳﻜﻮﻫﺎى ﺛﺎﺑﺖ ﺑﻪ اجرا درمی آید ﻛﻪ در ﻫﻤﻪ ﺣﺎﻟﺖ، ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻓﻀﺎى ﺑﺰرگ، اﻳﻤﻦ و اﺧﺘﺼﺎﺻﻰ دارد.
این استخر ها با ﻫﺪف درﻣﺎن و آراﻣﺶﺑﺨﺸﻰ ﻃﺮاﺣﻰ ﺷﺪهاند و داراى اﻣﻜﺎﻧﺎﺗﻰ ﻧﻈﻴﺮ ﭘﺎﺷﺶ ﺳﻴﻜﻠﻰ آب، آب ﮔﺮم، آب ﺳﺮد، ﺣﻤﺎم آب ﻣﻌﺪﻧﻰ، ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﺰرﻳﻖ ﻫﻮا درون آب، اﻳﺠﺎد ﺣﺒﺎب و امکانات جانبی دیگر می باشند. اﺳﺘﺨﺮﻫﺎى آب گرم ﻃﺒﻴﻌﻰ، کم عمق ﺑﻮده و ﺑﺮاى ﺷﻨﺎ ﻛﺮدن و ﺷﻴﺮﺟﻪ زدن ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ.
مشخص است این استخر ها داراى ﺷﻜﻞ و ﻃﺮح وﻳﮋه ﺑﻮده و ﺑﺮاى اﺳﺘﻔﺎده اﻓﺮادى ﻛﻪ ﻧﺎﺗﻮانی و معلولیت ﺟﺴﻤﻰ دارند، مورد استفاده ﻗﺮار می گیرند.
در این استخر ها به کمک ﻳک ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﻴﺪروﻟﻴک، ﻛﻒ اﺳﺘﺨﺮ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺑﺎﻻ آﻣﺪن است و با یک ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺧﻮدتمیزکننده از ﻃﺮﻳﻖ ﭘﺎﺷﺶ آب تصفیه و بهداشت آنها کنترل می شود. اﻳﻦ اﺳﺘﺨﺮﻫﺎ معمولاً چند منظوره ﺑﻮده و ﻋﻤﻮﻣﺎً ﺑﺮاى اﺳﺘﻔﺎده اﻓﺮاد ﻣﻌﻠﻮل به کار ﻣﻰ روﻧﺪ.
ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺗﻤﻬﻴﺪاﺗﻰ در ﻣﻘﺎﻃﻊ اﺳﺘﺨﺮﻫﺎى مسابقه‌ای و ﺗﻤﺮﻳﻨﻰ، اﻣﻜﺎن ﺑﺮﮔﺰارى ﺳﺎﻳﺮ ورزش‌های آﺑﻰ ﺗﺎ ﺣﺪود زﻳﺎدى ﻓﺮاﻫﻢ می شود؛ به گونه‌ای ﻛﻪ رﻋﺎﻳﺖ ﻋﻤﻖ و ﺷﻴﺐ ﻣﺠﺎز در ﻛﻒ اﺳﺘﺨﺮﻫﺎ و بهره‌گیری از تقسیم کننده های ﺷﻨﺎور، ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺑﺴﻴﺎر ﺧﻮﺑﻰ ﺑﺮاى اﻓﺰاﻳﺶ کارایی و ﺗﺒﺪﻳﻞ آنها ﺑﻪ اﺳﺘﺨﺮﻫﺎى چندمنظوره ﺑﻪ وﺟﻮد ﺧﻮاﻫﺪ آورد.
این استخر ﺑﺮاى ﻣﺴﺎﺑﻘﺎت رﺳﻤﻰ و ﻳﺎ غیررسمی واﺗﺮﭘﻠﻮ ﻃﺮاﺣﻰ و ﺗﺠﻬﻴﺰ ﺷﺪه اﺳﺖ. واﺗﺮﭘﻠﻮ ازجمله مشکل‌ترین ورزش های ﺗﻴﻤﻰ آﺑﻰ اﺳﺖ. ﺑﺎزى واﺗﺮﭘﻠﻮ اﻏﻠﺐ در اﺳﺘﺨﺮﻫﺎى ﺳﺮﭘﻮﺷﻴﺪه اﻧﺠﺎم می شود.
اﺳﺘﺨﺮ ﻏﻮاﺻﻰ، اﺳﺘﺨﺮى اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺷﺮاﻳﻂ ﺧﺎص ﺗﻤﺮﻳﻨﺎت ﻏﻮاﺻﻰ ﺑﺎﻳﺪ داراى اﺑﻌﺎد، اندازه‌ها و ﺗﺠﻬﻴﺰات ﺧﺎﺻﻰ ﺑﺎﺷﺪ.
این استخر مختص ﺷﻨﺎى ﮔﺮوﻫﻰ و گروه های ﻧﻤﺎﻳﺸﻰ است. شنای گروهی و نمایشی یا شنای موزون ﻳﻜﻰ از رشته‌های ﻧﻮﻳﻦ و ﻣﻮﻓﻖ در ورزش‌های آﺑﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻃﺮﻓﺪاران زﻳﺎدى در ﺑﻴﻦ ﺟﻮاﻧﺎن دارد. اﻳﻦ ورزش، ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ اﺳﺘﺨﺮﻫﺎﻳﻰ ﺑا اﺑﻌﺎدى ﺧﺎص است.
امروزه گسترش استفاده از تفريحات آبی همچون استفاده از استخر باعث شده است تا مالکان ساختمان ها و میران سازمان ها و اماکن زیادی تعبیه و ساخت استخر، سونا و جکوزی را در طراحی های خود بگنجانند. به علاوه شنا به عنوان یک ورزش بسیار مناسب و لذت بخش برای کلیه افراد در سنین مختلف محسوب می شود. بر این اساس استخر، جکوزی و سونا، مجموعه ای از ابنیه، لوازم، تجهیزات و مکانی است برای نگهداری حجم معینی از آب پاکیزه و بهداشتی، که از آن به منظور شنا، آب درمانی و انجام سایر ورزش های آبی استفاده می شود.
امروزه گسترش استفاده از تفريحات آبی همچون استفاده از استخر باعث شده است تا مالکان ساختمان ها و میران سازمان ها و اماکن زیادی تعبیه و ساخت استخر، سونا و جکوزی را در طراحی های خود بگنجانند. به علاوه شنا به عنوان یک ورزش بسیار مناسب و لذت بخش برای کلیه افراد در سنین مختلف محسوب می شود. بر این اساس استخر، جکوزی و سونا، مجموعه ای از ابنیه، لوازم، تجهیزات و مکانی است برای نگهداری حجم معینی از آب پاکیزه و بهداشتی، که از آن به منظور شنا، آب درمانی و انجام سایر ورزش های آبی استفاده می شود.
در قدیم ساختمان استخر ها از تأسیسات ساده ای شامل لوله کشی های آب سرد ورودی، فاضلاب و لوله های تخلیه شونده و غیره بودند ولی امروزه با گسترش روز افزون تكنولوژی های تأسيساتی و فنی در ساخت و اجرای استخرهای آبی، شاهد ورود تجهیزات و تأسیسات منحصر به فردی می باشیم که کلیه خواسته های شناگران و مراجعین را تأمین می کند.
امروزه طراحی استخرهای شنا به صورتی است که آب ورودی به استخرها در دمای استاندارد باشند به نحوی که نه شناگران احساس ناخوشایندی داشته باشند و نه باعث کاهش تحرک بدنی آنها گردد. همچنين به منظور رعایت مسائل بهداشتی، با استفاده از فناوری های روز دنيا و با استفاده از تجهیزات مخصوص تصفیه ضدعفونی کننده آب، آلودگی های میکروبی دفع می شوند. از طرف دیگر، به منظور تصفیه مداوم آب، استفاده بهینه از آب و جلوگیری از اسراف این نعمت خدادادی و پرارزش از تجهیزات تصفیه و پمپاژ استفاده می شود.
واضح است که تفاوت اساسی استخرهای شنا با سایر منابع آبی مانند حوضچه ها و دریاچه های طبیعی در ابعاد و اندازه و کیفیت آب مصرفی آنها می باشند. همچنین، موقعیت مکانی و محل استقرار استخرهای شنا دارای محدودیت هایی است. به عنوان مثال در هنگام احداث و طراحی استخر باید از ساخت مجموعه های آبی در مجاورت کارخانه ها، موسسات صنعتی و کشاورزی خودداری نمود. استخرهای شنا برحسب نوع کاربری و معماری، موقعیت سازه استخر نسبت به زمین، جنس سازه استخر، سرپوشیده یا روباز بودن آن به گروه های مختلفی تقسیم بندی می شود. تأسیسات استخر های شنا بنا به کاربرد و محل استفاده آنها متفاوت است اما در اکثر استخر ها برای سیستم تأسیسات آن از موتورخانه استفاده می کنند.
با توجه به اینکه استخر ها انواعی دارند و بر اساس کاربری استخر باید تجهیزات مورد نیاز برای آن فراهم گردد، لزوم و اهمیت شناخت انواع استخر مشخص می شود. به عنوان مثال استخر ها اگر به صورت سرپوشیده و یا سرباز باشند نحوه استقرار و تجهیز موتورخانه آنها متفاوت است. یا به عنوان مثالی دیگر، در استخر های سرباز نیاز به سرمایش و گرمایش محیط نمی باشد و تنها تصفیه و گرمایش آب نیازمند سیستم های تأسیساتی است. این در حالی است که در استخر های سرپوشیده و در پارک های آبی سرپوشیده ، سیستم های سرمایش و گرمایش مناسب باید برای استخر انتخاب گردد و در موتورخانه استخر قرار گیرد. در صورت سرپوشیده بودن استخرهای شنا نیاز به تهویه سالن وجود دارد و سالن مورد استفاده باید در درجه حرارت مناسب و رطوبت مطلوب باشد. همچنین برای تأمین این درجه حرارت باید از وسایل سرمایشی و گرمایشی استفاده کرد که در این مقاله به بررسی این مسائل نمی پردازیم
بنا بر اهمیتی که در بالا به آن اشاره شد، در ادامه صرفاً به بیان برخی از انواع استخرها می پردازیم.
همان طور که از نام این استخر مشخص است این استخر، اﺳﺘﺨﺮى اﺳﺖ ﻛﻪ ﺻﺮﻓﺎً ﺑﺮاى اﺳﺘﻔﺎده شخصی یک مالک به همراه اﻋـﻀﺎی یک ﺧـﺎﻧﻮاده یا ﻣﻬﻤﺎﻧـﺎن ﺷﺨﺼﻰ کاربرد دارد.
اﻳﻦ اﺳﺘﺨﺮ ﻛﺎرﺑﺮد ﻋﻤﻮﻣﻰ ﺪارد. در واقع استخر عمومی به هر گونه اﺳﺘﺨﺮى گفته می شود ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﺪف اﻧﺘﻔﺎع ﻣﺎﻟﻰ ﻳﺎ ارائه ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻪ ﻋﻤﻮم اﻓﺮاد ﺟﺎﻣﻌـﻪ و ﻳـﺎ ﻗـﺸﺮ ﺧﺎﺻـﻰ از اﻓـﺮاد ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺳﺎﺧﺘﻪ می شود. از جمله می توان به اﺳﺘﺨﺮﻫﺎى مؤسسات، سازمان ها ﻳـﺎ ﻣﺮاﻛﺰ دوﻟﺘﻰ و ﺧﺼﻮﺻﻰ، ﻣﺪارس، مجتمع های ﻣﺴﻜﻮﻧﻰ، هتل ها و موارد مشابه اشاره کرد.
اﺳﺘﺨﺮﻫﺎى آﻣﻮزﺷﻰ ﻣﺨﺼﻮص ﺧﺮدﺳﺎﻻن، اﺳﺘﺨﺮﻫﺎى کم‌عمقی ﻫﺴﺘﻨﺪ که به منظور ﺷﻨﺎ و آﻣﻮزش رده های سنی پایین مورد استفاده ﻗﺮار می گیرند. طبیعی است که ﺣﻀﻮر اﻓﺮاد بزرگسال در اﻳﻦ اﺳﺘﺨﺮﻫﺎ صرفاً برای آﻣﻮزش و مراقبت است؛ ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺷﻨﺎﻛﺮدن اﻓﺮاد بزرگسال در اﻳﻦ اﺳﺘﺨﺮﻫﺎ ﻣﻤﻨﻮع اﺳﺖ.
اﺳﺘﺨﺮﻫﺎى ﺗﻔﺮﻳﺤﻰ ﺻﺮﻓﺎً ﺑﺮاى ﺗﻔﺮﻳﺢ و ﺳﺮﮔﺮﻣﻰ مورد استفاده ﻗﺮار می گیرند و ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در مکان‌های ﻣﺨﺘﻠﻔﻰ ﻧﻈﻴﺮ هتل‌ها و ﻣﺮاﻛﺰ ﺗﻔﺮﻳﺤﻰ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﻧﻴﺰ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ. اﻳﻦ اﺳﺘﺨﺮﻫﺎ از نظر اﺑﻌﺎد و اﻧﺪازه ﺗﺎﺑﻊ ﺿﻮاﺑﻂ و ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎى ﺧﺎﺻﻰ به جز ﻣﻴﺰان ﻋﻤﻖ آب نیستند. ازاین‌رو اﺳﺘﺨﺮﻫﺎى ﺗﻔﺮﻳﺤﻰ در شکل‌های ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎ ﺗﺠﻬﻴﺰات وﺳﺎﻳﻞ ﺗﻔﺮﻳﺤﻰ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﻃﺮاﺣﻰ و اﺣﺪاث می شوند.
ﺑﻪ اﺳﺘﺨﺮى اﻃﻼق می شود ﻛﻪ داراى ﻳک ﻳﺎ ﭼﻨﺪ ﺳﺮﺳﺮه ﻣﻌﻤﻮﻟﻰ، ﺗﻮﻧﻠﻰ (داﻻﻧﻰ) و ﻳﺎ ﺑﺎ ﺷﻴﺐ ﺗﻨﺪ ﺑﻪ اﻧﻀﻤﺎم ﺗﺠﻬﻴﺰات ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﮔﺮدش آب و ﻧﻴﺰ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻰ ﻣﺨﺘﺺ آن ﺑﺎﺷﺪ. ضوابط حاکم بر اﻳﻦ اﺳﺘﺨﺮﻫﺎ اﻏﻠﺐ ﻫﻤﺎن ﺿﻮاﺑﻂ اﺳﺘﺨﺮﻫﺎى ﺷﻨﺎى ﺗﻔﺮﻳﺤﻰ است.
این استخر ها داراى ﻃﺮح و ﺷﻜﻞ ویژه ای ﺑﻮده و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻳک دﺳﺘﮕﺎه ﻣﻮج ﺳﺎز در آنها به طور مصنوعی ﻣﻮج اﻳﺠﺎد می گردد.
واضح است که اﻳﻦ اﺳﺘﺨﺮ ﻫﺎ ﺑﺮاى ﻣﺴﺎﺑﻘﺎت ﻣﻠﻰ ﻳﺎ بین المللی و ﻧﻴﺰ ﺷﻨﺎى حرفه ای ﻛﺎرﺑﺮد دارد. ﻣﻘﺮرات، تمهیدات و ﺿﻮاﺑﻂ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ اﺳﺘﺨﺮﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﺮاى اﻧﺠﺎم ﻣﺴﺎﺑﻘﺎت در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ می شوند به گونه ای اﺳﺖ ﻛﻪ اﺳﺘﻔﺎده از این اﺳﺘﺨﺮ ﻫﺎ ﺑﺮاى ﺳﺎﻳﺮ ورزش های آﺑﻰ، ﻛﻤﺘﺮ امکان پذیر اﺳﺖ.
شیرجه از زﻳﺒﺎﺗﺮﻳﻦ رشته‌های ورزش آﺑﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎر اﺳﺘﺜﻨﺎﻳﻰ و ﺗﺨﺼﺼﻰ اﺳﺖ. در اﻳﻦ ورزش، ﺷﻨﺎﮔﺮان از ﺳﻜﻮﻫﺎ و ﻳﺎ تخته‌های شیرجه ای ﻛﻪ داراى ارﺗﻔﺎﻋﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ می باشند ﺑﻪ درون آب ﺷﻴﺮﺟﻪ می زنند. ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ اﻳﻦ ورزش در ﮔﺮوی ﻣﻴﺰان ﺗﻤﺮﻛﺰ ﺷﻴﺮﺟﻪ روﻧﺪه اﺳﺖ؛ تا حدی ﻛﻪ آراﻣﺶ و ﻧﻈﻢ ﻓﻀﺎ و ﻣﺤﻴﻂ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﻛﻤک ﺑﺰرﮔﻰ در اﺟﺮاى ﺣﺮﻛﺎت ﺳﺮﻳﻊ و ﭘﻴﭽﻴﺪه ﺷﻴﺮﺟﻪ روﻧﺪه ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد. بر این اساس، ورزش ﺷﻴﺮﺟﻪ و به خصوص ﻣﺴﺎﺑﻘﺎت آن، در ﻓﻀﺎى ﺑﺴﺘﻪ و قابل مدیریت و کنترل ﺑﺮﮔﺰار می شود.ﺷﻴﺮﺟﻪ ﺑﻪ دو ﺻﻮرت از روى تخته‌های ﭘﺮﺷﻰ و ﻳﺎ ﺳﻜﻮﻫﺎى ﺛﺎﺑﺖ ﺑﻪ اجرا درمی آید ﻛﻪ در ﻫﻤﻪ ﺣﺎﻟﺖ، ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻓﻀﺎى ﺑﺰرگ، اﻳﻤﻦ و اﺧﺘﺼﺎﺻﻰ دارد.
این استخر ها با ﻫﺪف درﻣﺎن و آراﻣﺶﺑﺨﺸﻰ ﻃﺮاﺣﻰ ﺷﺪهاند و داراى اﻣﻜﺎﻧﺎﺗﻰ ﻧﻈﻴﺮ ﭘﺎﺷﺶ ﺳﻴﻜﻠﻰ آب، آب ﮔﺮم، آب ﺳﺮد، ﺣﻤﺎم آب ﻣﻌﺪﻧﻰ، ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﺰرﻳﻖ ﻫﻮا درون آب، اﻳﺠﺎد ﺣﺒﺎب و امکانات جانبی دیگر می باشند. اﺳﺘﺨﺮﻫﺎى آب گرم ﻃﺒﻴﻌﻰ، کم عمق ﺑﻮده و ﺑﺮاى ﺷﻨﺎ ﻛﺮدن و ﺷﻴﺮﺟﻪ زدن ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ.
مشخص است این استخر ها داراى ﺷﻜﻞ و ﻃﺮح وﻳﮋه ﺑﻮده و ﺑﺮاى اﺳﺘﻔﺎده اﻓﺮادى ﻛﻪ ﻧﺎﺗﻮانی و معلولیت ﺟﺴﻤﻰ دارند، مورد استفاده ﻗﺮار می گیرند.
در این استخر ها به کمک ﻳک ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﻴﺪروﻟﻴک، ﻛﻒ اﺳﺘﺨﺮ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺑﺎﻻ آﻣﺪن است و با یک ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺧﻮدتمیزکننده از ﻃﺮﻳﻖ ﭘﺎﺷﺶ آب تصفیه و بهداشت آنها کنترل می شود. اﻳﻦ اﺳﺘﺨﺮﻫﺎ معمولاً چند منظوره ﺑﻮده و ﻋﻤﻮﻣﺎً ﺑﺮاى اﺳﺘﻔﺎده اﻓﺮاد ﻣﻌﻠﻮل به کار ﻣﻰ روﻧﺪ.
ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺗﻤﻬﻴﺪاﺗﻰ در ﻣﻘﺎﻃﻊ اﺳﺘﺨﺮﻫﺎى مسابقه‌ای و ﺗﻤﺮﻳﻨﻰ، اﻣﻜﺎن ﺑﺮﮔﺰارى ﺳﺎﻳﺮ ورزش‌های آﺑﻰ ﺗﺎ ﺣﺪود زﻳﺎدى ﻓﺮاﻫﻢ می شود؛ به گونه‌ای ﻛﻪ رﻋﺎﻳﺖ ﻋﻤﻖ و ﺷﻴﺐ ﻣﺠﺎز در ﻛﻒ اﺳﺘﺨﺮﻫﺎ و بهره‌گیری از تقسیم کننده های ﺷﻨﺎور، ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺑﺴﻴﺎر ﺧﻮﺑﻰ ﺑﺮاى اﻓﺰاﻳﺶ کارایی و ﺗﺒﺪﻳﻞ آنها ﺑﻪ اﺳﺘﺨﺮﻫﺎى چندمنظوره ﺑﻪ وﺟﻮد ﺧﻮاﻫﺪ آورد.
این استخر ﺑﺮاى ﻣﺴﺎﺑﻘﺎت رﺳﻤﻰ و ﻳﺎ غیررسمی واﺗﺮﭘﻠﻮ ﻃﺮاﺣﻰ و ﺗﺠﻬﻴﺰ ﺷﺪه اﺳﺖ. واﺗﺮﭘﻠﻮ ازجمله مشکل‌ترین ورزش های ﺗﻴﻤﻰ آﺑﻰ اﺳﺖ. ﺑﺎزى واﺗﺮﭘﻠﻮ اﻏﻠﺐ در اﺳﺘﺨﺮﻫﺎى ﺳﺮﭘﻮﺷﻴﺪه اﻧﺠﺎم می شود.
اﺳﺘﺨﺮ ﻏﻮاﺻﻰ، اﺳﺘﺨﺮى اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺷﺮاﻳﻂ ﺧﺎص ﺗﻤﺮﻳﻨﺎت ﻏﻮاﺻﻰ ﺑﺎﻳﺪ داراى اﺑﻌﺎد، اندازه‌ها و ﺗﺠﻬﻴﺰات ﺧﺎﺻﻰ ﺑﺎﺷﺪ.
این استخر مختص ﺷﻨﺎى ﮔﺮوﻫﻰ و گروه های ﻧﻤﺎﻳﺸﻰ است. شنای گروهی و نمایشی یا شنای موزون ﻳﻜﻰ از رشته‌های ﻧﻮﻳﻦ و ﻣﻮﻓﻖ در ورزش‌های آﺑﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻃﺮﻓﺪاران زﻳﺎدى در ﺑﻴﻦ ﺟﻮاﻧﺎن دارد. اﻳﻦ ورزش، ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ اﺳﺘﺨﺮﻫﺎﻳﻰ ﺑا اﺑﻌﺎدى ﺧﺎص است.