جوش آور محفظه اي است كه با تغذيه آب به درون آن به كمك يك منبع گرمايي به طور پيوسته بخار توليد مي كند. در طرحهاي اوليه جوش آور پوسته اي ساده با يك لوله تغذيه و يك خروجي بخار بودكه روي آن با آجر پوشيده مي شد. سوخت در داخل پوشش ديگ سوزانده مي شد، سپس جوش آورهايي طراحي شد كه در آن آب از درون لوله ها و آتش از بيرون آن عبور مي كرد. امروزه اجزاي اصلي جوش آور را مي توان به صورت زير نام برد:

1- ديگ بخار :(Steam Drum) ظرف استوانه اي بزرگي است كه به طور افقي كارگذاشته مي شود . درون نوع تكامل يافته آن تعداد زيادي جدا كننده(Separator) آب وبخار وجود دارد.

2- كوره (furnace) : محفظه اي است كه نفت كوره يا گاز طبيعي در آن مي سوزد.

3- مشعل (Burner) :وسيله اي است كه براي سوزاندن نفت كوره ويا گاز طبيعي در مجاورت هوا در محفظه  احتراق بكار مي رود.

آبي كه قرار است در جوش آور بخار شود قبلا تحت عمل هوازدايي توسط هيدرازين يا ساير مواد شيميايي

قرار مي گيرد. زيرا اگر حبابهاي هوا در اين آب وجود داشته باشد حجم مفيد آن كاهش مي يا بد و نتيجتاً داراي كاهش تبادل حرارت هستيم علاوه بر اين امكان خوردگي در سيستم افزايش پيدا مي كند . عمليات ديگري كه قبل از ورود آب به جوش آور بر روي آن انجام مي شود پيش گرم كردن آن است . اين كار براي بالا بردن راندمان سيستم انجام مي شود و به اين تر تيب است كه آب قبل از ورود به جوش آور وارد محفظه اي به نام مي شود. اكونومايزر در واقع مبدل پوسته و لوله اي است كه توسط دود خروجي از  اكونومايزر كوره آب را گرم مي كند. به ابن صورت كه دود قبل از ورود به دودكش از اكونومايزر گذشته و سيال را گرم

مي كند سپس از طريق دودكش به محيط فرستاده مي شود.

تقسيم بندي جوش آورها

جوش آورها را مي توان از ديدگاههاي مختلف تقسيم بندي نمود. چند نوع از اين تقسيم بندي ها به طور

خلاصه در زيرآورده شده است. نحوه كار بعضي از انواع رايج اين جوش آورها در صفحات بعد توضيح داده

خواهد شد.

-1 تقسيم بندي بر اساس جهت محور پوسته عمودي يا افقي

-2 تقسيم بندي بر اساس نحوه استفاده از آن ثابت يا قابل حمل

-3 تقسيم بندي بر اساس وضعيت كوره

4-تقسيم بندي بر اساس وضعيت نسبي آب و گازهاي داغ (Water tube & Fire tube) : به جوش آورهايي كه آب داخل لوله جريان داشته باشد لوله آبي(Water tube) گفته مي شود. دسته ديگر كه گازهاي داغ داخل لوله جريان دارد به جوش آورهاي لوله دودي (Fire tube)   معروف مي باشند. به علت اينكه اين جوش آورها متداول مي باشند درباره آنها بيشتر به بحث مي پردازيم.

عموماً جوش آور را بويلر يا ديگ بخار نيز مي نامند. ما در اين متن از لفظ جوش آور استفاده مي كنيم

آبي كه قرار است در جوش آور بخار شود قبلا تحت عمل هوازدايي توسط هيدرازين يا ساير مواد شيميايي

قرار مي گيرد. زيرا اگر حبابهاي هوا در اين آب وجود داشته باشد حجم مفيد آن كاهش مي يا بد و نتيجتاً داراي كاهش تبادل حرارت هستيم علاوه بر اين امكان خوردگي در سيستم افزايش پيدا مي كند . عمليات ديگري كه قبل از ورود آب به جوش آور بر روي آن انجام مي شود پيش گرم كردن آن است . اين كار براي بالا بردن راندمان سيستم انجام مي شود و به اين تر تيب است كه آب قبل از ورود به جوش آور وارد محفظه اي به نام مي شود. اكونومايزر در واقع مبدل پوسته و لوله اي است كه توسط دود خروجي از  اكونومايزر كوره آب را گرم مي كند. به ابن صورت كه دود قبل از ورود به دودكش از اكونومايزر گذشته و سيال را گرم

مي كند سپس از طريق دودكش به محيط فرستاده مي شود.

تقسيم بندي جوش آورها

جوش آورها را مي توان از ديدگاههاي مختلف تقسيم بندي نمود. چند نوع از اين تقسيم بندي ها به طور

خلاصه در زيرآورده شده است. نحوه كار بعضي از انواع رايج اين جوش آورها در صفحات بعد توضيح داده

خواهد شد.

-1 تقسيم بندي بر اساس جهت محور پوسته عمودي يا افقي

-2 تقسيم بندي بر اساس نحوه استفاده از آن ثابت يا قابل حمل

-3 تقسيم بندي بر اساس وضعيت كوره

4-تقسيم بندي بر اساس وضعيت نسبي آب و گازهاي داغ (Water tube & Fire tube) : به جوش آورهايي كه آب داخل لوله جريان داشته باشد لوله آبي(Water tube) گفته مي شود. دسته ديگر كه گازهاي داغ داخل لوله جريان دارد به جوش آورهاي لوله دودي (Fire tube)   معروف مي باشند