لوله فولادی چیست ؟

تاریخچه تولید و استفاده لوله های فولادی  به اوایل دهه ۱۸۰۰ میلادی باز می­گردد،ماده اصلی لوله از متریال فولادمی باشد، به زبان ساده لوله استوانه ای است طویل و توخالی که دوطرف آن باز می باشد، لوله فلزی دارای سطح مقطع دایره ای شکل و توخالی میباشد که مخلوطی از آلیاژهای ­آهن و فلزات دیگر مانند آلومینیوم، منگنز، تیتانیوم، تنگستن ودیگر آلیاژها می ­باشد.مقاومت و قدرت بالا و استحکام بسیار زیاد لوله فولادی سبب شده تا بتوان از آن هم درسطح زمین و هم در زیر زمین برای انتقال آب و فاضلاب ، گاز و حتی محافظت از سیم ­های برق استفاده نمود. .

نکاتی پیرامون لوله فولادی

• لوله ای که در لوله کشی گاز استفاده می ­شود باید از نوع فولادی سیاه یا کربن استیل باشد.
• این نوع لوله باید از لحاظ ساخت، مواد، ابعاد، وزن، آزمایشات و تلرانس با استانداردهایی مطابقت داشته باشد که شامل ISIRI، IGS، IPS، API، ASTM، AGA، MSS-SP و DIN می­ باشد.
• قسمت بیرونی کلیه لوله های فولادی باید صاف و هموار باشد.
• لوله فولادی را از نظر استقامت فشاری به سه روش تقسیم می­ کنند که شامل روش وزنی، برنامه ای و کدینگ می­باشد.
•  لوله های فولادی با توجه به روش تولید به دو شکل درزدار و بدون درز (مانیسمان) دسته بندی می­شود.­
• مواد اولیه  که به شکل درز جوش و بدون درز تولید می­شوند باید طبق یکی از روش­ های: کوره باز، کوره­ الکتریکی و کوره قلیانی با دمش اکسیژن باشد.
• باید بدانید هر چقدر رده  لوله فولادی بالاتر باشد، ضخامت جداره لوله نیز بیشتر خواهد بود.
• مشخصات ابعاد لوله فولادی به شرح NPS : ؛ قطر اسمی لوله، ID؛ قطر داخلی لوله، OD؛ قطر خارجی لوله، SCH؛ کلاسه، L؛ طول و T، ضخامت دیواره لوله فولادی می­باشد.

• انواع لوله فولادی بر اساس روش تولید:

  لوله های فولادی بر اساس روش تولید به دو نوع لوله مانیسمان یا بدون درز و لوله درزدار تقسیم بندی می­شوند که در این بخش به توضیح مختصر در مورد روش تولید وکاربرد آنها می پردازیم.

  الف) لوله درزدار:

  به این نوع لوله های فولادی ، لوله­ با درز جوش نیز گفته می شود که در آن رول ورق با توجه به ضخامت و سایزی که برای تولید لوله مد نظر می­ باشد برش داده می شود و پس از عبور از غلتک های نورد، گرد شده و درز­هایی که بوجود آمده ­اند را جوشکاری می­کنند.بطور مثال یکی از انواع لوله های که با این روش تولید می شود، لوله گالوانیزه درز جوش می باشد که پس از تولید، لوله را در مخزن فلز روی مذاب فرو می برند، این کار باعث میشود سطح لوله نسبت به خوردگی و زنگ زدگی مقاومت بیشتری داشته باشد.

  مراحل تولید و جوشکاری لوله های در زدار به دو روش صورت می­گیرد:

  ا-  جوشکاری مقاومت الکتریکی یا: ERW جوشکاری در این روش بدون الکترود بوده و اندازه­ لوله های ساخته شده به این روش از ۱ اینچ تا ۲۲ اینچ می­باشند. در روش جوشکاری مقاومت الکتریکی پس از عبور ورق  از غلتک و شکل گیری آن ، قسمتی را که لبه ­ها به هم اتصال پیدا میکنندتوسط عبور دادن از میدان الکتریکی، ایجاد مقاومت و درنهایت با حرارت تولید شده، ذوب می کنند و بهم جوش میدهند.

  ۲ – جوشکاری زیر پودری یا :SAW جوشکاری در این روش با کمک الکترود بوده و ماده اولیه در آن به صورت لوله در آمده و محل اتصال لبه­ ها با الکترود جوشکاری می­شوند و برای جلوگیری از ارتباط مواد مذاب با هوا، الکترود را با پودر مخصوص محافظت می­کنند که البته گاهی اوقات از گاز خنثی مثل CO2و آرگون نیزاستفاده می­گردد. معمولا اندازه لوله های که به این روش تولید می شوند ازسایز۲۲ اینچ به بالا میباشندکه روش تولید یا به صورت درز مستقیم(طولی) بوده و یا به صورت درز مارپیچی(اسپیرال)می باشد. در هر صورت لوله فولادی درزدار یا جوشی به هر روشی که ساخته شود دارای کاربردهای مختلفی می باشد که ازقبیل استفاده جهت: خطوط انتقال آب، انتقال نفت و گاز ، مصارف پالایشگاهی و پتروشیمی، پایه اسکله و پلها ، ستون ساختمان، نرده و مبل، کشتی سازی، معدن و تونل و… می­ باشد.

  ب)  لوله فولادی بدون درز مانیسمان (seamless pipe )

  این لوله در اصطلاح علمی  به نام لوله سیمی لس یعنی لوله بدون درز معروف است ، به همین علت لوله مانیسمان یا لوله بدون درز به آن دسته از لوله های فولادی اطلاق میشود که در مراحل مختلف تولید آنها از روشهای معمول یعنی جوشکاری فلزات استفاده نمی گردد. لوله های مانیسمان یا در اصطلاح سیمی لس به صورت اکسترود توسط قالب های مخصوص تولید میشوداین نوع از لوله های فولادی به طور معمول از شمش­ های گرد گداخته به کمک روش سنبه کاری چرخشی یا روشهای دیگر تولید شده و در بدنه آنها هیچ گونه درزی وجود ندارد.